Borba protiv cyber kriminala: krivičnopravni i kriminalistički aspekt

Sažetak

Inspiracija za rad i problem (i) koji se radom oslovljava (ju): Tehničko tehnološki razvoj ljudske civilizacije doveli su do izuma Interneta i društvenih mreža. Međutim ovi izumi nažalost su zloupotrebljeni i postali su sredstvo i način za izvršenje raznih krivičnih dela iz oblasti kompijuterskog (cyber) kriminala. Software predstavlja središte ovog oblika kriminala i glavno sredstvo za izvršenje dela. Normativni okvir u borbi protiv cyber kriminala čine međunarodni dokumenti i s njima usklađeno nacionalno zakonodavstvo. Organizacioni okvir čine državne institucije čija je nadležnost sprečavanje i borba protiv ovog oblika kriminala i to specijalizovane službe policije, tužilaštva, suda, ministarstva finansija i dr. Zbog specifičnog načina izvršenja, svojstva učinioca, nepostojanja mesta izvršenja kao i vremena i mesta nastupanja posledice krivičnog dela cyber kriminalia rad na otkrivanju i dokazivanju zahteva specificna znanja, veštine i obuku. Primarnu ulogu u dokazivanju ovog oblika kriminaliteta ima specifična cyber forenzika radi pribavljanja relevantnih dokaza u cilju rasvetaljavanja i hapšenja izvršioca. U radu je napravljena i analiza pojedinih počinjenih krivičnih dela iz oblasti cyber kriminala u Re-publici Srbiji i navedeni su značajniji rezultati u otkrivanju i dokazivanju ovih krivičnih dela. Autori u zaključnim razmatranjima, radi unapređenja pravnog i institucionalnog okvira za suzbijanje cyber kriminala, dati su predlozi de lege ferenda.

Ciljevi rada (naučni i/ ili društveni): Ukazati na potencijalne nove pojavne oblike cyber kriminala i njihov modus operandi i prikaz predloga de lege ferenda za unapređenje normativnog okvira, prakse i saradnje država.

Metodologija/ dizajn: Rad je temeljen na normativnom i uporedno-pravnom metodama.

Ograničenja rada/ istraživanja: Potencijalna tamna brojka izvršenih krivičnih dela cyber kriminala.

Rezultati/ generalni zaključak: Multidisciplinarni i multiagencijski pristup i međuna-rodna operativna saradnja policije, posebno na Zapadnom Balkanu, koja je od izuzetnog značaja za otkrivanje i borbu protiv cyber kriminala.

Opravdanost istraživanja/ rada: Na opravdanost istraživanja utiče enormna društvena opasnost od najtežih pojavnih oblika cyber kriminala, zbog specifičnog načina izvršenja, svojstva učinioca, nepostojanja mesta izvršenja kao i vremena i mesta nastupanja posledice.