Suzbijanje organizovanog kriminaliteta u Republici Srbiji - normativni aspekti i postignuti rezultati

Sažetak

Tokom devedesetih godina prošlog veka organizovani kriminalitet ni na koji način nije bio predmet regulative krivičnog zakonodavstva Republike Srbije, pa je sasvim razumljivo da nije bilo ni krivičnih prijava, optužnica ili presuda koje bi se odnosile na njega. Sa druge strane, utisak je da je realnost bila mnogo drugačija, te da je organizovani kriminalitet u društvu izloženom tranziciji, ratnom okruženju, ekonomskim i svakim drugim sankcijama, i te kako bio prisutan. Zaokret sledi nakon promene vlasti krajem 2000-te godine, kada organizovani kriminalitet ulazi u sferu zakonskog normiranja, uporedo s čim se formiraju i posebni državni organi čiji je prevashodni zadatak suzbijanje organizovanog kriminaliteta. Prema podacima MUP-a u periodu 2002. - 2005. godine ostvareni su značajni rezultati na planu borbe protiv tzv. "auto", "duvanske" i "naftne mafije", te sprovedena niz uspešnih akcija u suzbijanju "narko mafije" i trgovine ljudima. Zapaženi rezultati ostvareni su na otkrivanju i dokazivanju drugih oblika organizovanog kriminaliteta, poput falsifikovanja novca, novih pojavnih oblika privrednog kriminaliteta itd. Sa aspekta rada i ostvarenih rezultata u borbi protiv organizovanog kriminaliteta posebno mesto zauzima akcija "Sablja", koja je rezultirala rasvetljavanjem atentata na premijera Zorana Đinđića, te otkrivanjem i razbijanjem jedne od najorganizovanijih kriminalnih grupa u ovom delu Evrope, tzv. "Zemunskog klana". Kada je reč o krivičnim delima koja su najzastupljenija u krivičnim postupcima koji se u srpskom pravosuđu poslednjih godina vode za organizovani kriminalitet, na prvom mestu su neovlašćena proizvodnja i stavljanje u promet opojnih droga, zatim ubistva, trgovina ljudima, teške krađe, iznude i otmice.

Oganizovani kriminalitet danas predstavlja ne samo vrstu klasičnog, imovinskog kriminaliteta, već i složen bezbednosni problem koji usled svojstva transnacionalnosti i bliske povezanosti sa terorizmom uzrokuje ozbiljne pretnje po demokratski, pravni i privredni poredak Republike Srbije.