Krivičnopravni aspekti razbojništva u krivičnom zakonodavstvu Bosne i Hercegovine

Sažetak

Inspiracija za rad i problemi koji se radom oslovljavaju: U strukturi klasičnog kriminaliteta u našoj zemlji, prema svim statističkim pokazateljima prevaliraju krivična djela protiv imovine. Među njima naročito se u posljednje vrijeme ističu djela kod kojih se putem nasilja pribavlja ili zadržava protivpravna imovinska korist za sebe ili drugog. To je u prvom redu razbojništvo. Pored njegove aktuelnosti, inspiraciju za pisanje rada ove vrste stvorila je i određena neusaglašenost stavova u teoriji krivičnog prava i sudskoj praksi u pogledu pojedinih krivičnopravnih (konstitutivnih) elemenata razbojništva, što ujedno predstavlja i jedan od osnovnih problema u ovom teorijsko-empirijskom istraživanju.

Ciljevi rada: Cilj ovog članka je definisanje razbojništva kao krivičnopravnog problema, prije svega u bosansko-hercegovačkom pravnom sistemu, kroz prizmu domaćih i stranih pravno-teorijskih spoznaja i sudske prakse.

Metodologija/Dizajn: Centralna pitanja rada su eksplanacija krivičnopravnih elemenata koji čine biće krivičnog djela razbojništva, njegovih kvalificiranih oblika, kao i odnos sa drugim krivičnim djelima protiv imovine. U radu je korištena metoda analize sadržaja, uz primjenu komparativne i djelimično deskriptivne metode u pojašnjenju nekih osnovnih pojmova.

Ograničenja rada: Glavno ograničenje u ovom radu odnosi se na kvalitativnu analizu manjeg broja sudskih presuda koje nisu vremenski povezane niti se odnose na određenu sudsku instancu. Stoga, buduće istraživanje krivičnopravnih elemenata razbojništva trebalo bi se odnositi i na kvantitativnu analizu većeg broja judikata na određenoj sudskoj instanci za strogo određeni vremenski period.

Rezultati/Nalazi: Razbojništvo kao i svako drugo krivično djelo zakonski je strogo određeno. Međutim, i pored postojanja adekvatne zakonske infrastrukture razbojništva, u sudskoj praksi se nailazi na određene krivičnopravne neusaglašenosti i distinkcije u postupanju. To se prvenstveno odnosi na pitanja saučesništva, razbojništva sa smrtnom posljedicom, njegovog odnosa sa drugim djelima i sl.

Generalni zaključak: Poznavanje teorije krivičnog prava, legislativne infrastrukture, usaglašenost stavova u teoriji i praksi, te dosljednost u postupanju sudova predstavljaju nužnu pretpostavku za uspješno procesuiranje razbojništva, odnosno donošenje adekvatne sudske odluke. Radi postizanja navedenih ciljeva neophodno je permanentno naučno-teorijsko istraživanje navedene problematike.

Opravdanost rada: Ovaj rad predstavlja koristan izvor informacija, kako za akademsku zajednicu, tako i za praktičare na polju krivičnopravne nauke. Ovaj članak može poslužiti i kao putokaz organima krivičnog pravosuđa u cilju usaglašavanja prakse prilikom rješavanja istih ili sličnih krivičnih predmeta. Na kraju, rad treba da podstakne i određene teorijske rasprave u cilju prevazilaženja nedoslijednosti u postupanju i unapređenja kvaliteta na polju sudskog odlučivanja.